Ngô Minh Ngọc | 26/12/2022
TỔNG QUAN
Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (Mercantile Exchange of Vietnam – MXV) là đơn vị tổ chức thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh cấp quốc gia duy nhất hiện nay tại Việt Nam được Bộ Công Thương cấp phép.
Ngày 28/12/2006, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 158/2006/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Thương mại về việc thành lập Sở Giao dịch Hàng hóa và hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch Hàng hóa.
Ngày 01/09/2010, Bộ Công Thương cấp giấy phép số 4596/GP-BCT thành lập Sở Giao dịch Hàng hoá đầu tiên tại Việt Nam – Vietnam Commodity Exchange (MXV) (DBA: VNX).Theo giấy phép này, Bộ Công Thương cho phép MXV thực hiện các giao dịch cà phê, cao su, thép.
Ngày 09/04/2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 51/2018/NĐ-CP về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 158/2006/NĐ-CP quy định chi tiết Luật thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch Hàng hóa.
Ngày 08/06/2018, Bộ Công Thương cấp Giấy phép số 486/GP-BCT thành lập Sở Giao dịch Hàng hóa, cho phép sử dụng tên chính thức giao dịch trong nước: Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam và tên giao dịch quốc tế: Mercantile Exchange of Vietnam (MXV).
Ngày 18/06/2018, MXV nộp hồ sơ giao dịch các hàng hóa được phép giao dịch liên thông và được Bộ Công Thương chấp thuận theo các nguyên tắc của Nghị định 51/2018/NĐ-CP.
Ngày 20/06/2018, MXV hoàn thành đăng ký danh sách Legal Entity Identifier (LEI), là mã định danh pháp nhân bao gồm 20 ký tự chữ và số, được sử dụng trên toàn thế giới, nhằm mục đích định danh riêng biệt các pháp nhân tham gia vào các giao dịch tài chính.
Ngày 22/05/2020, Bộ Công Thương ký Quyết định số 1369/QĐ-BCT cho phép Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam niêm yết giao dịch một số mặt hàng thuộc nhóm kinh doanh có điều kiện (mặt hàng thuộc nhóm năng lượng và mặt hàng gạo). Sau khi được Bộ Công Thương cho phép, MXV đã tổ chức niêm yết giao dịch các sản phẩm Xăng pha chế RBOB, Khí tự nhiên, Dầu WTI, Dầu WTI mini, Dầu thô Brent, Dầu ít lưu huỳnh và Gạo thô.
Tháng 6/2020, MXV hoàn thành việc tăng vốn điều lệ 500 tỷ đồng, từng bước khẳng định vị thế để vươn lên trở thành một Sở Giao dịch hàng hóa tầm cỡ trong khu vực.
Tháng 7/2020, MXV đã đưa hệ thống phần mềm giao dịch CQG vào hoạt động thay thế cho hệ thống phần mềm Vision Commodity trước đó. CQG là hệ thống chuyển lệnh và lưu trữ dữ liệu do Công ty Công nghệ đa quốc gia CQG cung cấp. Đây là hệ thống phần mềm giao dịch uy tín nhất thế giới kết nối hơn 40 Sở Giao dịch Hàng hóa, đảm bảo đường truyền dữ liệu và có khả năng lưu trữ dữ liệu giao dịch lớn nhất.
Tháng 1/2021, MXV đã đưa vào vận hành hệ thống M-System. Đây là hệ thống phần mềm quản trị giao dịch với giao diện thân thiện, đáp ứng mọi nhu cầu giao dịch của nhà đầu tư.
Trong khoảng thời gian từ tháng 06/2021 đến tháng 7/2021, MXV đã bổ sung nhiều sản phẩm mới, phục vụ việc đa dạng hóa danh mục, hình thức đầu tư, cụ thể: (i) Bổ sung hình thức giao dịch chênh lệch giá Spread, đây là hình thức giao dịch phổ biến trên thế giới, đóng vai trò quan trọng trong cả hoạt động bảo hiểm giá (hedging) và đầu tư; (ii) Niêm yết giao dịch hai sản phẩm mới là Gạo thô (ZRE) và Lúa mì Kansas (KWE); (iii) Kết nối liên thông với Sở Giao dịch Kim loại London (London Metal Exchange - LME) - Sở Giao dịch lớn và lâu đời nhất trên thế giới đối với các mặt hàng kim loại.
Hiện nay, MXV đã liên thông hầu hết các Sở Giao dịch Hàng hóa lớn trên thế giới như: Sở Giao dịch Kim loại London - London Metal Exchange (LME); Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago - CME Group (bao gồm các Sàn giao dịch CBOT, CME, COMEX, NYMEX); Sở Giao dịch liên lục địa - ICE (bao gồm các sàn giao dịch ICE US, ICE EU, ICE Singapore); Sở Giao dịch Hàng hóa Osaka Exchange - OSE; Sở Giao dịch Hàng hóa Singapore - SGX; Sở Giao dịch Phái sinh Bursa Malaysia Derivatives.
Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam đáp ứng toàn bộ nhu cầu giao dịch hàng hóa bao gồm bảo hiểm rủi ro về giá và giao dịch chênh lệch giá của các nhà đầu tư trong nước, từng bước mở rộng quy mô giao dịch tập trung của trị trường hàng hóa Việt Nam, góp phần vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
MÔ HÌNH VẬN HÀNH
Mô hình vận hành thị trường
Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam được vận hành theo mô hình chuẩn quốc tế, các Thành viên Kinh doanh và Thành viên Môi giới trực thuộc Sở sẽ trực tiếp hỗ trợ các nhà đầu tư. Các chức năng của các đối tượng tham gia thị trường được phân định rõ ràng, đảm bảo sự chuyên biệt để thị trường được vận hành tối ưu. MXV và các Thành viên tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật Việt Nam hiện hành, quy định của các Sở Giao dịch liên thông; triệt tiêu tình trạng thao túng giá, đảm bảo thị trường vận hành minh bạch, chuyên nghiệp, hiệu quả.
Các chức năng nghiệp vụ
Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam thực hiện các chức năng thị trường toàn diện bao gồm: Giao dịch, Bù trừ, Thanh toán, Giao nhận; Cung cấp thông tin thị trường; Quản lý Thành viên; Giao dịch các loại hợp đồng hàng hóa theo tiêu chuẩn quốc tế. MXV cung cấp thông tin thống kê và phân tích thị trường toàn diện bao gồm: Bộ chỉ số hàng hóa MXV–Index và các chỉ số Nông sản, Công nghiệp, Kim loại, Năng lượng; tổng hợp giá hàng hóa cuối ngày và phân tích diễn biến thị trường trong ngày. MXV xây dựng và triển khai các công cụ quản trị rủi ro, bảo hiểm giá hàng hóa trước các diễn biến thị trường; đồng thời ban hành các văn bản quy phạm phục vụ cho hoạt động tổ chức, quản lý thị trường giao dịch hàng hóa tại Việt Nam.
Hoạt động đào tạo
Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam thường xuyên tổ chức các khóa tập huấn nghiệp vụ định kỳ, phổ cập kiến thức cho Thành viên Kinh doanh, Thành viên Môi giới và các nhà đầu tư.
MXV phối hợp với các trường đại học, học viện trong nước tổ chức các hội thảo khoa học chia sẻ các thông tin về lĩnh vực giao dịch hàng hóa cũng như định hướng nghề nghiệp và nhận được phản hồi tích cực của các bạn sinh viên, các nhà nghiên cứu, thầy cô và lãnh đạo các Viện, Trường như: Học viện Tài chính, Học viện Ngân hàng, Học viện Chính sách và Phát triển, Đại học Đại Nam,...
Đặc biệt, MXV đã cùng các Sở Giao dịch liên thông tổ chức các hội thảo quy mô quốc tế, nổi bật là thành công của Hội thảo cà phê với Sở ICE tháng 9/2021 và Hội thảo kim loại Đồng với Sở LME tháng 12/2021 nhận được sự quan tâm của 2000 doanh nghiệp và nhà đầu tư trong nước.
HỆ THỐNG CÁC SỞ LIÊN THÔNG
Trong 3 năm từ 2018 đến 2021, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam đã kết nối liên thông với 6 Sở Giao dịch Hàng hóa lớn trên thế giới, khẳng định vị thế trên bản đồ thị trường giao dịch hàng hóa tập trung quốc tế, bao gồm:
- Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago – CME Group (bao gồm các sở giao dịch CBOT, CME, COMEX, NYMEX)
- Sở Giao dịch liên lục địa – ICE (bao gồm các Sở giao dịch ICE US, ICE EU, ICE Singapore)
- Sở Giao dịch Kim loại London – London Metal Exchange (LME)
- Sở Giao dịch Hàng hóa Osaka Exchange – OSE
- Sở Giao dịch Hàng hóa Singapore – SGX
- Sở Giao dịch Phái sinh Bursa Malaysia Derivatives Berhad – BMD.
Các Hiệp hội tham gia
Tính đến hết năm 2021, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam là thành viên của 9 Hiệp hội lớn trong nước, bao gồm:
- Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam
- Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam
- Hiệp hội Thép Việt Nam
- Hiệp hội Dây cáp điện Việt Nam
- Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam
- Hiệp hội Bông Việt Nam
- Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam
- Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam
- Hiệp hội Điều Việt Nam
Xem thêm